သြားပိုးစားေရာဂါ တစ္ျဖစ္လဲ သြားေဆြးေျမ႔ျခင္းေရာဂါ (Dental Caries or Dental Decay)

သြားပိုးစားေရာဂါ တစ္ျဖစ္လဲ သြားေဆြးေျမ႔ျခင္းေရာဂါ
(Dental Caries or Dental Decay)

သြား ပိုးစားတယ္ဆိုတဲ့စကားကို လူတုိင္းၾကားဖူးၾကမွာပါ။ သြားပိုးစားေနလို႔ သြားကိုက္
ေနတာ..သြားပိုးစားေနလို႔ အေခါင္းေပါက္ၾကီးျဖစ္ေနတာ..သြားပိုးစားေနလုိ႔
ေရေအးေသာက္ရင္၊အခ်ိဳစားရင္ က်ဥ္တာ..စသျဖင့္ေပါ့။
အဲ့ဒီေတာ့ သြားပိုးစားတယ္ ဆိုတဲ့စကားကို အရင္စရွင္းပါမယ္...
တကယ္ေတာ့သြားပိုးစားတယ္ဆိုတာ လူေတြထင္ေနၾကသလို
ပိုးေကာင္က သြားကို စားသြားတာ မဟုတ္ပါဘူး...သြားေခ်းလႊာ(Bacterial
Plaque) လို႔ေခၚတဲ့ သာမန္ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ရတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြပါ၀င္တဲ့
ေစးကပ္ေပ်ာ့ေျပာင္းတဲ့ အလႊားပါေလးဟာ သြားရဲ႔ ခ်ိဳင့္ေနတဲ့ ေနရာေတြ၊
အစင္းေၾကာင္းၾကားေတြ၊ ျပီးေတာ့သြားတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ တစ္ေခ်ာင္းၾကားေနရာေတြ၊
သြားနဲ႔သြားဖံုးဆံုတဲ့ေနရာေတြ စတဲ့ေနရာေတြမွာ တြယ္ကပ္ေနၾကပါတယ္...
အဲ့ဒီသြားေခ်းလႊ႔ာထဲမွာ ပါတဲ့ဘက္တီးရီးယားေတြနဲ႔ ခ်ိဳျပီးေစးကပ္ေသာ အစာမ်ား
အထူးသျဖင့္ သၾကားဓာတ္ပါ၀င္တဲ့အစားအစားတုိ႔ အခ်ဥ္ေပါက္ ဓာတ္ျပဳျပီး
အက္ဆစ္ေပ်ာ့ တစ္မ်ိဳးထြက္လာပါတယ္။ထုိအက္ဆစ္က သြားမွာပါတဲ့
သတၱဳဓာတ္မ်ားကို ေပ်ာ္၀င္ပ်က္စီးေစျပီးေတာ့မွ သြားပိုးေပါက္ကို
ျဖစ္ေပၚေစတာပါ။ဒါ့ေၾကာင့္ သြားပိုးစားျခင္းကို တစ္ခ်ိဳ႔ပညာရွင္မ်ားက
ပိုးစားျခင္းမဟုတ္လို႔ သြားေဆြးေျမ့ျခင္း (Dental Decay) လုိ႔လည္း
ေခၚၾကပါတယ္..

ဒီျဖစ္စဥ္ကို ၾကည္႔မယ္ဆုိရင္ သြားပိုးစားေရာဂါျဖစ္ဖုိ႔ အခ်က္ေလးခ်က္ နဲ႔
ျပည္႔စံုရပါမယ္။
နံပါတ္(၁) သြားရွိရပါမယ္..သြားမရွိရင္ သြားပိုးစားေရာဂါ
ျဖစ္လာစရာအေၾကာင္း မရွိပါဘူး..
နံပါတ္(၂) သြားရွိရင္ သြားေခ်းလႊာဆိုတာ ရွိစျမဲပါ..အဲ့ဒီသြားေခ်းလႊာထဲမွာလည္း
ဘက္တီးရီးယားရွိပါတယ္..အဲ့ဒီေတာ့ ဘက္တီရီးယား ရွိရပါမယ္..
နံပါတ္(၃) အခ်ိဳဓာတ္ပါ..အခ်ိဳဓာတ္ကိုမ်ားမ်ားစားတဲ့လူေတြဟာ မစားတဲ့
လူေတြထက္ ပိုျပိးသြားပိုးစားပါတယ္..
နံပါတ္(၄) အခ်ိန္ပါ..ကိုယ္စားထားတဲ့အစာေတြအခ်ဥ္ေပါက္ဖုိ႔၊
သြားေခ်း ေတြသြားမွာကပ္ျပီးစုစည္းေနဖို႔ နဲ႔ သြားမွာပါ၀င္တဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြဟာ
အက္ဆစ္ေပ်ာ့နဲ႔ေတြ႔ျပီး အရည္ေပ်ာ္ဖုိ႔(တစ္နည္းအားျဖင့္ သြားပိုးစား)ျဖစ္ဖို႔
အခ်ိန္တစ္ခုဆိုတာ လုိအပ္ပါတယ္...

ဒီအခ်က္ေလးခ်က္လံုးနဲ႔တုိက္ဆုိင္မွ သြားေဆြးေျမ့ျခင္း ဆုိတာျဖစ္ေပၚလာတာပါ..
ဒီအခ်က္ေလးခ်က္မွာ တစ္ခ်က္ခ်က္ မရွိခဲ့ဘူးဆိုရင္ သြားေဆြးေျမ့ျခင္း ေရာဂါ
ျဖစ္ေပၚလာစရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး..အဲ့ဒီေတာ့ ျပန္စဥ္းစားၾကည္႔ရပါမယ္..
က်ေနာ္တုိ႔မွာ သြားရွိပါတယ္..သြားေခ်လႊာဆုိတာကလည္းသြားတုိက္ျပီး
စကၠန္႔သံုးဆယ္ၾကာရင္ ျဖစ္လာစျမဲပါ..အခ်ိဳဓာတ္ဆုိတာကလည္း
ကိုယ္စားသမွ်အစားအစာတုိင္းမွာ အနည္းနဲ႔အမ်ားပါလာတတ္ျမဲပါ..
အဲ့ဒီေတာ့အေပၚကသံုးခုမွာက်ေနာ္တုိ႔ အစားတစ္ခုကုိပဲ အနည္းအက်ဥ္း
ထိန္းခ်ဳပ္လုိ႔ရပါမယ္...ဒါေပမဲ့က်ေနာ္တုိ႔မွာ အားသာခ်က္တစ္ခုရွိပါတယ္..
အခ်ိန္ပါ..အခ်ိန္ကိုေတာ့က်ေနာ္တုိ႔ ထိန္းခ်ဳပ္လုိ႔ရပါတယ္..
အစားစားျပီးတုိင္း ပလုတ္က်င္းမယ္..ခ်ိဳျပီးေစးကပ္တဲ့အစားအစာေတြ
စားျပီးတုိင္း သြားတုိက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔သြားပိုးစားေရာဂါ
ျဖစ္လာစရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး...

လူေတြေျပာေျပာေနၾကတဲ့ သြားပိုးခ်တယ္ ဆုိတဲ့စကားကို
က်ေနာ္ထပ္ျပီးရွင္းျပခ်င္ပါတယ္..သြားပိုးခ်လိုက္လုိ႔
သြားပိုးေတြ အေကာင္လိုက္ က်လာသတဲ့..
တကယ္ေတာ့ သြားပိုးခ်ေပးတယ္ဆုိတာက လူေတြကိုလိမ္တာပါ..
က်ေနာ့္လူနာတစ္ခ်ိဳ႔က က်ေနာ့္ကိုေျပာပါတယ္..ဆရာမရယ္..
သြားပိုးခ်တာ သြားပိုးေတြ အေကာင္လိုက္ က်လာတယ္တဲ့..
က်ေနာ္လည္းတစ္ခြန္းတည္း ျပန္ေမးလုိက္ပါတယ္..
အမရယ္..အဲ့ေလာက္အေကာင္အၾကီးၾကီးေတြ အစ္မခံတြင္းထဲ
ရွိေနတာ အမ ယားက်ိက်ိျဖစ္မေနဘူးလားလုိ႔...အဲ့ေလာက္အေကာင္ၾကီးေတြ
ရွိေနတာ အမက အဲ့ဒီက်မွ သိသလားလို႔..ျပီးေတာ့ လွ်ာေတြတုိ႔
တစ္ျခား ခံတြင္းထဲရွိသမွ် အဲ့ဒီအေကာင္ေတြကေလွ်ာက္ကိုက္ေနမွာေပါ့လို႔..
အဲ့လုိေမးလုိက္ရင္ေတာ့ လူနာေတြဆီက ျပန္ေျဖစရာစကားမရွိေတာ့ပါဘူး..
အစက ရြာေတြမွာပဲ သြားပိုးခ်တယ္ဆုိတာရွိတယ္ထင္ေနတာ..
အခုမန္းေလးျမိဳ႔ရဲ႔ ေနရာတစ္ခ်ိဳ႔မွာလည္း သြားပိုးခ်တယ္ဆုိတာ
ေခတ္စားေနပါျပီ...သြားပိုးခ်တာ ဘယ္လုိလိမ္သလဲ ဆုိတာ
က်ေနာ္ေျပာျပပါမယ္..

သြားပိုးခ်တယ္ဆုိတဲ့ လိမ္နည္းတစ္ခု ျပီးေျမာက္ဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့
ပစၥည္း ေတြကေတာ့ ေရတစ္ဖလားရယ္၊ကညြတ္ေခြပါတဲ့ သၾကၤန္ပန္းအိုးရယ္၊
ဓားရွည္တစ္ေခ်ာင္းရယ္ နဲ႔ ေျမပုပ္ခရမ္းသီး တုိ႔လိုအပ္ပါတယ္..
ပထမဆံုး ေျမပုပ္ခရမ္းသီးကို ေနပူပူမွာလွမ္းရပါမယ္..
ေနပူမွာလွန္းထားတာ ၾကာရင္ ခရမ္းသီးထဲက အေစ့ေတြထြက္လာပါတယ္..
အဲ့ဒီအေစ့ေတြကို ယူထားရပါမယ္..ေရျဖည္႔ထားတဲ့ ဖလားခြက္ေပၚမွာ
ကညြတ္ေခြပါတဲ့ သၾကၤန္ပန္းအုိးကို ေမွာက္လ်က္အေနအထားနဲ႔တင္ထားရပါမယ္.
ပန္းအိုးဖင္မွာ အေပါက္ကေလးေဖာက္ထားရပါမယ္..အဲ့ဒီအေပါက္ကေလးကို
၀ိုင္းျပီးေတာ့ လက္ခုစုတ္ကို ေဘးပတ္ပတ္လည္မွာတင္ထားရပါမယ္..
ျပီးေတာ့ ပန္းအိုးအလယ္ေလာက္မွာ ဓားကိုအရွည္လုိက္၀င္ႏုိင္ေလာက္ရံု
ေလးေထာင့္အေပါက္ကေလး ေဖာက္ရပါဦးမယ္...
ဒါမ်ိဳးေတြျပင္ဆင္ျပီးျပီဆုိရင္ေတာ့ ခုနက ဓားရွည္ကို ပူလာေအာင္
မီးဖုိေပၚခဏတင္ထားရပါမယ္..ဓားသြားကမီးပူလာရင္ေတာ့
ေနလွန္းထားတဲ့ေျမပုပ္ခရမ္းသီး အေစ့ကို ဓားသြားေပၚတင္ရပါမယ္..
အဲ့ဒီဓားကိုပဲ ခုနက ေလးေထာင့္အေပါက္ေဖာက္ထားတဲ့ သၾကၤန္အုိးေလးထဲ
လက္က ကိုင္ျပီး ထည္႔လိုက္ရပါမယ္..အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ဓားအပူရွိန္ေၾကာင့္
ေျမပုပ္ခရမ္းသီးအေစ့ ေတြက မီးခိုးေတြထြက္လာပါျပီ.
သြားပိုးခ်ခ်င္တဲ့သူဟာ ခုနက အေပၚမွာအေပါက္ေဖာက္ထားတဲ့
လက္ခုစုတ္ ေဘးမွာ၀ိုငး္ထားတဲ့အေပၚကေန ပါးစပ္ကိုဟေပးထားရပါတယ္.
အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ အသက္မရွဴရပါဘူးတဲ့..လူနာဟာ အခိုးေငြ႔ေတြပါးစပ္ထဲလည္း
ေရာက္တယ္..အသက္လည္းမရွဴရဘူးဆိုေတာ့ သူ႔ဆီကသြားရည္ေတြဟာ
ခုနကအေပါက္ဆီကေနတစ္ဆင့္ ေရထဲကိုက်သြားပါေတာ့တယ္...
ဓားရွည္ကိုလည္းမထုတ္ေသးတဲ့အတြက္ ေျမပုပ္ခရမ္းသီးအေစ့ေတြကလည္း
သြားရည္နဲ႔တူတူ ေရထဲေရာျပီးက်သြားပါတယ္...အဲ့ဒါကို သြားပိုးေကာင္ေတြ
ပါးစပ္က က်လာပါတယ္ဆိုျပီး လူေတြကိုလိမ္တာပါ..လူေတြကလည္း
ဒါကိုပဲ အယ္ ..သြားပိုးေကာင္ၾကီးေတြ အၾကီးၾကီးပဲေတာ့ဆုိျပီး..
အလိမ္ခံရေတာ့တာပါပဲ....

က်ေနာ္အေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလိုပဲ.သြားေခ်းထဲမွာ ဘက္တီးရီးယားေတြရွိပါတယ္..
အဲ့ဒါကိုပဲ သြားပိုးေကာင္လို႔ေခၚမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အဲ့ဒီပိုးေကာင္ေတြဟာအလြန္ေသးငယ္တဲ့
အတြက္ အဏုၾကည္႔မွန္ေျပာင္းလုိ႔ေခၚတဲ့ Microscope နဲ႔ၾကည္႔မွျမင္ရတာပါ...
သြားပိုးခ်လို႔ သြားပိုးေကာင္ေတြကို သာမန္မ်က္စိနဲ႔ ျမင္ရတယ္ဆိုကတည္းက
ဒါဟာ လိမ္တယ္ဆုိတာ သိရွိၾကဖုိ႔ပါ...

သြားပိုးစားအေၾကာင္းလည္းေျပာခဲ့ျပီးျပီ..သြားပိုးခ်ျခင္းဆုိတဲ့လိမ္နည္းကိုလည္း
ေျပာခဲ့ျပီးျပီ..အဲ့ဒီေတာ့သြားပိုးစားေရာဂါျဖစ္ပြားပံုအဆင့္ဆင့္ နဲ႔ သြားပိုးစားျခင္းရဲ႔
ေနာက္ဆက္တြဲျပသနာေတြကို ဆက္လက္ေျပာျပပါမယ္...

သြားပိုးစားျခင္းဟာ ပထမဆံုးသြားရဲ႔အျပင္ဘက္ဆံုးအလႊာျဖစ္တဲ့ ေၾကြသြားလႊာ
မွာ စတင္ျဖစ္ေပၚပါတယ္..ထိုအခါ အမဲစက္ အမဲေျပာက္မ်ား စတင္ျဖစ္ေပၚျပီး
ထုိမွ အေပါက္ငယ္အသြင္ေျပာင္းျပီး ပိုမိုၾကီးလာႏုိင္ပါသည္။ဒီေၾကြသြားလႊာမွာ
သြားပိုးေပါက္ျဖစ္လွ်င္ သြားကိုက္တဲ့ေ၀ဒနာကို မခံစားရေပမဲ့လည္း
သြားေပါက္ထဲကို အစာ၀င္ႏုိင္ပါတယ္..ဒီလိုသြားပိုးေပါက္ကို သတိျပဳမိလာတယ္
ဆိုရင္ သြားဘက္ဆုိင္ရာဆရာ၀န္ထံမွာ သြားေရာက္ျပသျပီး ၾကိဳတင္စစ္ေဆး
ကုသမွဳကို ခံယူသင့္ပါတယ္..တကယ္လို႔ သြားပိုးစားေရာဂါ ဆက္လက္ပ်ံ႔ႏွံ႔လာပါက
ေၾကြသြားလႊာ ရဲ႔ေအာက္ဘက္မွာ ရွိတဲ့ ဆင္စြယ္ႏွစ္ လႊာ ကိုေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ဒီဆင္စြယ္ႏွစ္ လႊာမွာသြားပိုးစားတယ္ဆိုလွ်င္ေတာ့ အပူ၊အေအး စတဲ့အစာေတြ
စားလွ်င္ သြားက်င္ျခင္းေ၀ဒနာကို စတင္ခံစားရပါတယ္။သြားမ်က္ႏွာျပင္မွာလည္း
မည္းနက္ေသာ သြားပိုးေပါက္မ်ားကို စတင္ေတြ႔ျမင္လာႏုိင္ပါတယ္..
ဒီအခ်ိန္မွာ သြားဘက္ဆုိင္ရာဆရာ၀န္နဲ႔ မကုသဘူးဆုိလွ်င္ေတာ့
ဆင္စြယ္ႏွစ္ လႊာရဲ႔ ေအာက္ဘက္မွာရွိတဲ့ မြသြားလႊာကို ေရာဂါဆက္လက္
ပ်ံ႔ႏွ႔ံမွာ ျဖစ္ပါတယ္...

မြသြားလႊာကုိ သြားပိုးစားျခင္းေရာက္ရွိလာျပီဆိုရင္ေတာ့
အဲဒီမြသြားလႊာမွာ ေသြးေၾကာမ်ား..အာရံုေၾကာမ်ားရိွတဲ့အတြက္
ပိုမုိျပင္းထန္တဲ့ သြားကိုက္ေ၀ဒနာကို ခံစားရမွာျဖစ္ပါတယ္....

ကဲ..သြားပိုးစားျခင္းရဲ႔ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ဆက္လက္ေျပာျပပါမယ္..

မြသြားလႊာကိုေရာက္ရွိေနတဲ့သြားပိုးစားျခင္းကို မကုသဘဲ ဆက္လက္ထားရွိမယ္
ဆိုရင္ေတာ့ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် သြားမွာရွိတဲ့အာရံုေၾကာေတြ ပုပ္သြားပါမယ္..
ၾကာလွ်င္ သြားဟာ နဂိုအေရာင္ကေန တျဖည္းျဖညး္အေရာင္ေျပာင္းျပီး ညိဳမဲ
သြားႏုိင္ပါတယ္...ထိုမွတစ္ဆင့္ ေရာဂါပိုးေတြရဲ႔ ပ်ံံ့ႏွံံ႔မွဳေၾကာင့္ ပါးစပ္၊ မ်က္ႏွာ
စတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုလံုးေရာင္ရမ္းျပီး အစားအစားႏုိင္ျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္
ပ်က္ျခင္း၊ ညပိုင္းတြင္ျဖစ္ပါက အအိပ္ပ်က္ျခင္း စတဲ့ မလိုလားအပ္တဲ့
ဆုိးက်ိဳးေတြ ရရွိလာႏုိင္ပါတယ္။။
ေရာဂါပိုးေတြရဲ႔ ပ်ံ႔ႏွံံ႔မွဳေၾကာင့္ သြားျမစ္ထိပ္ျပည္တည္နာ ျဖစ္ႏုိင္ျပီး..
ထုိမွတစ္ဆင့္ ေရာဂါပိုးမ်ားဟာ ေသြးေၾကာမ်ားထဲသို႔ ေရာက္ရွိႏုိင္ျပီး
ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ဆက္လက္ပ်ံ႔ႏွံ႔ကာ အသက္အႏၱရာယ္ ထိခိုက္ႏုိင္တဲ့အထိ
မလိုလားအပ္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ရရွိလာႏုိင္ပါတယ္...

ဒီလုိကိုယ့္ခံတြင္းမွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ သြားပိုးစားေရာဂါရွိမရွိကုိ
သြားေဆးခန္းမသြားဘဲ မိမိကုိယ္တုိင္ စစ္ေဆးလို႔ရပါသလား..

ဟုတ္ကဲ့..ရပါတယ္....
တကယ္ေတာ့သြားပိုးစားေရာဂါဟာ အခုခ်က္ခ်င္းရုတ္တရက္ ထျဖစ္လာတဲ့
ေရာဂါမဟုတ္ပါဘူး...က်ေနာ္တုိ႔မ်က္စိနဲ႔ျမင္ရတဲ့ အေခါင္းေပါက္ျဖစ္လာဖို႔ကို
အနည္းဆံုး တစ္ႏွစ္ခန္႔ၾကာတတ္ပါတယ္...သြားနဲ႔ခံတြင္းေရာဂါေတြဟာ
ျဖစ္ခါစမွာ နာက်င္မွုေ၀ဒနာမခံစားရလို႔ သတိမမူမိၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္..

ဒီလိုသြားပိုးစားေရာဂါ ကင္းေ၀းေစဖို႔ အဓိကေသာ့ခ်က္ကေတာ့ မိမိခံတြင္းကို
စနစ္တက် ကိုယ္တုိင္စစ္ေဆး ေစာင့္ေရွာက္မွဳေပးျခင္းကသာ ဘ၀တစ္သက္
လံုးမွာ အထိေရာက္ဆံုး၊ကုန္က်မွဳ အနည္းဆံုးနဲ႔ အက်ိဳးရွိဆံုး ကာကြယ္မွဳကို
ရရွိႏုိင္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္...အသက္အႏၱရယ္ေပးႏုိင္တဲ့ ခံတြင္းကင္ဆာလို
ေရာဂါမ်ိဳးေတာင္မွအခ်ိန္မီ သိရွိပါက ထိေရာက္စြာ ကုသႏုိင္ပါတယ္..

မိဘမ်ားကလည္း ကိုယ့္ကေလးမ်ားရဲ႔ သြားအေရအတြက္ႏွင့္ သြားအေရာင္ကို
မွန္မွန္စစ္ေဆးေပးရန္လိုအပ္ပါတယ္..ဒီေနရာမွာ ကေလးေတြမွာရွိတဲ့
သြားအေရအတြက္နဲ႔သြားအမ်ိဳးအစားကိုနည္းနည္းေျပာခ်င္ပါတယ္..
လူေတြဟာလူၾကီးသြား ၃၂ ေခ်ာင္းရွိတာသာ သိၾကတာပါ..
ကေလးေတြမွာ ကေလးသြားအားလံုးဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ မသိၾကပါဘူး..
ကေလးသြားက အသက္ေျခာက္လကေန စတင္ေပါက္ပါတယ္...
ကေလးသြားမွာေတာ့ သြားအမ်ိဳးအစား သံုးမ်ိဳးပဲပါပါတယ္..
ေရွ႔အလယ္သြား နဲ႔ေရွ႔ေဘးသြား(incisors)၊ စြယ္သြား (Canine)နဲ႔
ပထမအံသြာ၊ဒုတိယအံသြား(Molars) ဟူ၍သာပါရွိျပီး
အံေရွ႔သြားမ်ား (Premolars) မပါရွိပါဘူး..သြားအမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးလ်င္
ေလးေခ်ာင္းစီပါရွိတာေၾကာင့္ စုစုေပါင္း အေခ်ာင္း ၂၀ ေပါက္ပါတယ္..
ကေလးသြားမ်ားဟာ အသက္ ႏွစ္ႏွစ္ခြဲ နဲ႔ သံုးႏွစ္ၾကားအရြယ္ၾကားေရာက္ရင္ေတာ့ စံုညီစြာ ေပါက္ျပီးျဖစ္တတ္ပါတယ္...

က်န္းမာေသာ သြားအေရာင္ဟာ
ျဖဴေဖြးသန္႔စင္ေနရပါတယ္..
လူငယ္ႏွင့္လူၾကီးမ်ားဟာ မိမိသြားမ်ားကို မွန္ေရွ႔မွာ လံုေလာက္ေသာအလင္း
ေရာင္ ရတဲ့ေနရာမွာ မွန္မွန္စစ္ေဆးပါ..လိုအပ္လွ်င္ တစ္ျခားသူမ်ားရဲ႔
အကူအညီကို ရယူပါ..ထုိသုိ႔စစ္ေဆးရာမွာ ပါးစပ္ကိုေသခ်ာစြာ ေရႏွင့္
အာလုပ္က်င္းျပီးမွ စစ္ေဆးရပါမယ္..
တကယ္လို႔အစာ၀ါးတဲ့ မ်က္ႏွာျပင္မွာ အမဲစက္ အမဲေၾကာင္းေလးေတြ
ေတြ႔ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ သြားပိုးစားေရာဂါလို႔ သံသယျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္...
ေရွ႔သြားေတြမွာဆိုလွ်င္လည္း သြားႏွစ္ေခ်ာင္းၾကားမွ စတင္ျပီး
သြားပိုးစားတတ္ပါတယ္...ဒီလို သံသယျဖစ္ဖြယ္ေတြ ေတြ႔ရွိပါက
သြားဘက္ဆုိင္ရာ ဆရာ၀န္ကို အျမန္ဆံုး ျပသသင့္ပါတယ္..
ထုိ႔ျပင္ သြားမ်ားတြင္ အေခါင္းေပါက္ျဖစ္ျပီး အစာ၀င္တတ္ေနလွ်င္
မနာက်င္မီ သြားဘက္ဆုိင္ရာ ဆရာ၀န္ထံ အခ်ိန္မွီကုသမွဳခံယူပါက
သြားပိုးစားေရာဂါကို ရပ္တန္႔ေစျပီး သြားႏွုတ္ပစ္ရျခင္းမွ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္....

လူသားအားလံုးသြားပိုးစားေရာဂါမွ ကင္းေ၀းၾကပါေစ..

Dr.ႏွင္း

Ref..Conservative Notes &
Preventive & Community Dentistry Notes..